Książka wchodzi w skład serii „Literatura i kontrowersje”. Stanowi prezentację kilkudziesięciu utworów literackich, określanych mianem katastroficznych, których powstanie było ściśle związane z oddziaływaniem defetystycznych historiozofii, tragicznych wydarzeń oraz licznych stereotypów i uprzedzeń. Teksty te bazują na popularnych stereotypach i mitach powielanych przez brukowe gazety oraz liczne plotki. Przewrotność czy też kontrowersje z nimi związane są różne: albo wynikają z ogólnych tendencji historycznych czy literackich, albo mają charakter indywidualny dla każdego autora. W większości z nich można jednak zauważyć pewną zaskakującą prawidłowość: literatura ta ma charakter oczyszczający, a więc fikcyjne katastrofy mają wymiar ocalający, świat odradza się tu na nowo (oczywiście w różnoraki sposób). Może on przyjąć całkowicie inną formę niż dotychczas lub – w myśl toposu genezyjskiego – przenieść życie na zupełnie inną planetę, gdzie ludzkość będzie mogła stworzyć nową cywilizację. Dobór literatury do poszczególnych rozdziałów nie był przypadkowy. Są to mniej lub bardziej znane powieści podejmujące tematy katastrofy, zmierzchu wartości, rewolucji, a nawet inwazji obcych istot. Niektóre z nich, jak np. powieści Witkacego, stanowią doskonałą grę zarówno ze stereotypami, jak i popularnymi konwencjami literackimi. Obok tekstów tak wybitnych, jak biblijne księgi czy „Nie-Boska komedia”, można tu poczytać o mało znanych utworach literatury popularnej, często niewznawianych po 1945 roku, albo o dziełach fantastycznonaukowych, które oprócz motywów katastrof czy inwazji podejmują również próby przedstawienia cywilizacji przyszłości w formie antyutopii lub nawet dystopii. [Źródło opisu i okładki : ksiegarnia.pwn.pl]

Autor prezentuje ideę książki, w której będzie się on zajmował nie literaturą dziecięcą, nie literaturą dla dzieci, ale dzieckiem w literaturze. Jego rozważania mają prowadzić do odpowiedzi na pytanie, jaką funkcję pełni dziecko w życiu duchowym dorosłych, dlaczego oni tak chętnie projektują na nie własne życie psychiczne, własne oczekiwania, lęki, niepokoje czy idee. Książka jest poświęcona dziecięcemu bohaterowi literatury i tych dziedzin sztuki, które z literatury czerpią inspirację. Dzięki analizom i próbom nowego odczytania poszczególnych utworów światowej i polskiej klasyki (także tej współczesnej), odpowiada na pytanie, dlaczego tak trudno jest stworzyć przekonujący portret dziecięcego bohatera, dlaczego autorzy podejmują jednak takie próby, a także dlaczego dziecięce postaci tak często służą przedstawianiu wcale niedziecięcych problemów.

Zbiór szkiców nt. związków szpiegostwa z literaturą , narodzin gatunku powieści szpiegowskiej na przełomie wieków XIX i XX oraz jej klasycznych i współczesnych reprezentantów, począwszy od Jamesa Fenimore Coopera i Rudyarda Kiplinga, przez mistrzów tego gatunku, takich jak Graham Greene, John Le Carre, Frederick Forsyth i twórca agenta Bonda, Ian Fleming, po współczesnych pisarzy powieści szpiegowskiej, w tym Roberta Littella, Borisa Akunina i, tworzącego pod pseudonimem, polskiego autora, Vincenta V. Severskiego.